Cihazinizdaki frekans kaymasını hesaplama

Merhaba JT65 programlarını derleyen gruplardan birinin (Princeton Üniversitesi olur kendileri) WSPR diye bir yazılımı mevcut.
Programın iki özelliği var. Birincisi düşük güç ile (5 watt ve altı) propagasyon analizi yapmakta. Ki buna bir başka yazıda değineceğim..
İkincisi cihazınızın kristalindeki sapmayı ve frekans kaymasını hesaplayan bir yazılımı var.
Elinde frekansmetre olmayan arkadaşlar için yararlı olabilecek bir yazılım.

Nasıl mi kullanılıyor.
http://physics.princeton.edu/pulsar/k1jt/wspr.html adresinden WSPR+ FMT yazılımını indiriyorsunuz güncel link ( http://physics.princeton.edu/pulsar/k1jt/WSPR2.12_r3617.EXE )

Bilgisayarınız ile telsiziniz arasında bir ses bağlantısı olduğunu varsayıyorum. Yoksa önce bunu ayarlamanız lazım. Telsizinizin ses çıkışını bilgisayarınıza bağlayın.

Kurduktan sonra programı açın.
Önce setup'tan ses kartını seçin ki program telsizinizden gelen sesi duyabilsin.
(programın asıl fonksiyonunu atlıyorum) cihazınızın RIT'ini 0 yapıp frekansınızı HF zaman sunuculardan birinin frekansına ayarlıyorsunuz.
Bizim buradan rahat duyduğumuz zaman sunuculardan biri 15 MHZ. Cihazımız USB modda 15 MHz e ayarlandı mı? Tamam simdi RIT i -1500Hz yapın. Başındaki (-) yı unutmayın.
Programın setup kısmında advanced diye bir menü mevcut.
buraya girin. Measure an audio frequency'i secince siyah bir dos penceresi açılacak ve size burada bir hz degeri yazacak. Örneğin 1501.28 Hz .Asıl frekanstan bulunan frekansı çıkarıyoruz. 1501.28 - 1500 = 1.28 Hz bunu bir yere kaydedin
f1=15MHz d1=1.28Hz

Simdi RIT'i sıfırlayıp telsizinizi 10 MHz e ayarlayın. ve yine -1500 Hz e RIT değerini getirin.
Measure an audio frequency seçeneğini tekrar secin ve çıkan değeri yine not alın.

f2=10MHz d2=1500.92-1500= 0.92 Hz

Bu değerler elinizde ise hesaplamak için iki yöntem var. birincisi programın kurulu olduğu klasorde fcal.dat diye bir dosya var. bunu bir text editor ile acip içini su şekilde doldurun

Freq DF Callsign
(MHz) (Hz)
------------------------
10.000 1.28 WWV
15.000 0.92 WWV

daha sonra dos penceresi acip bu klasore gidip fcal.exe fcal.dat komutunu çalıştırdığınızda aşağıdaki gibi bir cikti oluşacak

C:\WSPR>fcal.exe fcal.dat
Freq DF Meas Freq Resid Call
(MHz) (Hz) (MHz) (Hz)
------------------------------------------------
10.000 1.280 10.000001280 -0.000
15.000 0.920 15.000000920 0.000

A: 2.00 Hz B: -0.0720

Yani cihazımız 2 Hz kayma yapmış, kristali de 0.0720 ppm hatalıymış.

El ile hesaplayayım derseniz

B = (d2 – d1) / (f2 – f1)
A = d1 – (B x f1)

Buradan da A (frekans kayma ) ve B ppm kayma degerlerini çıkarabilirsiniz.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıdakiler karışık mı geldi?

Aynı yöntemin daha basit bir yolunu şimdi anlatacağım.

malum elimizde tam kalibre bir sinyal generator yok ise, ya da bir gps assisted oscillator yoksa kullandığımız cihazın tam olarak frekansta mi olup olmadığını anlamamız oldukça zor.

hele cihazlarımız multiband ve biraz da eski ise kayma oranı yükselmiş olabilir.
Peki bu neye sebep olur?

Kendimden örnek verecek olursam yaptığım ölçümlerde cihazımın 10 mhz wwv sunucusuna göre 26 hz kaymış olduğunu tesbit ettim.
26 Hz nedir ki diyebilirsiniz.
Ama unutmayın ki bu kayma 10 MHz te. 144 MHz e geldiğimizde bu kayma 300 hz ten fazla bir değere çıkıyordu ki bu da EME ya da Meteor Scatter gibi modlarda soruna yol açabiliyordu.
Hele hele Uydu çalışıyor iseniz, 435 Mhzte 1 khz ten fazla bir değere çıkıyor ki, SSB için ciddi bir değer bu.

peki yöntemimiz nedir?

Öncelikle Spectran gibi hem ücretsiz hem de kullanışlı olan bir ses analiz programı indirilir. ( http://www.sdradio.eu/weaksignals/spectran.html )
Bilgisayarınız ile cihazınız arasında bir ses bağlantısının olduğunu var sayıyorum.

Telsiziniz USB, 9.998,500 frekansına ayarlanır. Burada bir ton duymanız lazım (10 mhz te bir anteniniz varsa)

Tabii bu işelri yaparken telsizinizin içini açıp frekans kalibrasyonu yapacağınız bölgeye erişim sağlarsanız daha iyi olur.
FT847 de bu alt kapağın altındaydı.

Açıp bendeki farkı 4 hz e kadar düşürdüm. Bu da DF imi VHF te 50 hz e kadar azaltmış oldu. Yine çok mükemmel değil ama daha kabul edilebilir bir değerde.


herhangi bir oynama yapmasanız bile cihazınızın frekansının ne kadar kalibre olduğunu görmek açısından kolay ve faydalı bir uygulama.