Transverter Nedir?

Evinizde bir HF telsiziniz var diyelim.
0-30 çalışıyor.

Bu telsiz ile ister 50 MHz ister, 2m (144 MHz), ister 70cm (430 MHz) çalışabilirsiniz desem ne dersiniz?



Evet transverter denen cihaz, sizin telsizinizden çıkan sinyalleri başka bir banda çeviren, aynı şekilde başka band'tan gelen sinyalleri tekrar geri cihazınızın frekansına çeviren bir cihaz.

Cihazdan gelen örneğin 28.000 MHZ bir sinyal,  116 MHz'lik bir LO sinyali ile mixlenir ise, 144.000 dan çıkış yapar.

Ya da LO frekansı 22 Mhz seçilir ise, 50.000 MHz ten çıkış yapabilir.
Çok kabaca bu devrenin önüne sinyali mixer devresinin algılayabileceği kadar düşürecek bir attenuator yani zayıflatıcı, çıkışına da bir filtre ve güçlendirici bir amplifikatör katı eklerseniz, bir transverter yapmış olursunuz.

Tabii değişik bütçelere hitap eden farklı transverterlar mevcut.
Transverterların çeşitli avantajları da var.

Örneğin, transverter'ı anteninize yakın bi noktaya yerleştirebilir, daha düşük frekanstan daha az kayıp ile sinyali istasyonunuza taşıyabilirsiniz.

Ya da yukarıdaki örnekteki gibi , cihazınızda olmayan frekansları kullanma imkanı bulabilirsiniz.

Genelde kullanıldığı alanlardan biri de yüksek frekans haberleşmesi.   Çoğu cihazda UHF bandlarından daha fazlası bulunmuyor (Birkaç modelde 1.2GHz mevcut o kadar)
Oysa bu tür bir transverter kullanarak 2.4 GHz 5 GHz 10 GHz gibi bandları kullanmanız olası.

Evinizde bir HF cihazınız, bir  FM VHF cihazınız var ama, VHF SSB mi çalışmak istiyorsunuz??
Yine yardımınıza koşan transverter oluyor.

VHF uzak mesafesine ilk başladığımda evdeki TS-480 HX telsizim ile SSB VHF kullanabilmek için bu tür bir transverter aldım. TS-480'in menülerinde dolaştıysanız , bir transverter on seçeneği mevcuttur.
Bu seçeneğe girdiğinizde sizden transverter offset frekansı girmenizi ister. Buraya 144 girerseniz,
cihazınızdan çıkan rf sinyali 28.000 iken cihaz 144.000 yazar ekranında. Bu da kolay kullanmanızı sağlar.
Ayrıca , cihazınızda bulunan tüm modları , (SSB, CW, AM, FM gibi..) bu yeni frekans bandınızda kullanabilmenizi de sağlar.

Örneğin aşağıdaki kısa videoyu TS-480 ile bir VHF uydu dinlerken kaydetmiştim. Ekrandaki frekansa dikkat edin.

TS-480 ile transverter kullanımı

Burada cihazın çıkışına transverter bağlı. HF cihazın çıkış gücü 5W.  Girdiği transverter ile VHF e dönen sinyal, yaklaşık 14-15W civarına kadar çıkabiliyor.
benim çalışma sistemim başlangıçta şu şekildeydi.

TS-480  / transverter  / 200W PA

Yukarıdaki setup ile, gerek tropo ve SporadicE ile , gerekse meteor scatter yöntemi ile yüzlerce qso yaptım. VHF bandından Almanya'ya kadar görüştüm.

Kullandığım cihaz  http://transverters-store.com/144mhz.htm  adresinde görebileceğiniz Ukraynalı bir amatörün yaptığı cihaz.
Ben çok memnun kaldım. Cihazının peşinde, çok temiz çalışan, bir arıza durumunda hem online hem cihazı gönderir iseniz ücretsiz tamir eden bir amatör. Teknik sorularınızı da sıkılmadan cevaplıyor.

Kutusuz hali 45 USD gibi bir rakama, kutulanmış tak - çalıştır tarzı hazır kutuyu ise 75 $ a satıyor.
Ayrıca cihaz girişinde BF998 ile yapılmış bir preamp katı da mevcut ve bu cihazın duyma hassasiyetini piyasadaki çoğu telsizden (özellikle çok övülen Aselsanlardan bile ) çok daha iyi hale getiriyor. Cihazın tam devre şeması web sayfasında var. Ben çizerim yaparım diyecek amatörler kendi cihazlarını sıfırdan üretebilir.

Transverter Store 28-144 Mhz 

Tabii, bunun yanında çok daha yüksek kalitede profesyonel cihazlar da mevcut.
Amerika'da Downeast Microwave, SSB Electronics gibi markalar öne çıkarken, Avrupa'da VHF ten GHZ bandlarına kadar çalışan Kuhne Electronics oldukça kaliteli ürünler ortaya çıkarıyor.

Kuhne 144 Pro Transverter

Kuhne 1296 (1.2 GHz) Transverter

Özellikle yüksek frekans (genelde GHz)  çalışan cihazlarda frekans hassasiyetini artırmak için, kristal yerine TCXO/OCXO gibi özel kristaller kullanılmakta ve/veya GPSDO tarzı, çok yüksek hassasiyetli 10 MHz harici sinyaller kullanılarak mix işlemi yapılmakta.
Tabii bu tür cihazlar birkaç yüz dolardan başlıyor. Birkaç bin dolara kadar bile çıkabiliyor. Gerçekten "profesyonel" amatör istasyonlarda görülebiliyor.

GPSDO nedir nasıl yapılır ne işe yarar tarzı bir yazıyı da ileride paylaşmayı planlıyorum.

Herkese 73